De betekenis van de zin is dus: “Nestorius is in de streek van Efeze op

dezelfde plaats gekomen, waar ook Joannes en de Moeder van God

gekomen zijn.”

(Te vergelijken met een constructie die ook bij ons bestaat, b.v.

“Velen, waaronder ook X., gingen vooruit).

Is dit zo, besluit Dierickx, dan getuigt het concilie van Efeze zelf voor de

aanwezigheid van Maria te Efeze. In elk geval kan in de tekst van de

concilievaders geen sprake zijn van de kerk van Joannes en Maria, zoals

sommigen beweerd hebben (cfr. D.B. Marie, k. 800), allereerst omdat in

een tiental andere teksten altijd ‘kerk’ vermeld wordt, en vervolgens

omdat recente opgravingen (van het archeologisch instituut van Wenen

in 1932) bewezen hebben dat er toen geen dubbelkerk bestond, die aan

Joannes en Maria toegewijd was, maar alleen de ene kerk van Onze

Lieve Vrouw. De kerk van Sint Jan waar zijn graf is teruggevonden, staat

op 2 km afstand van daar in het huidige dorp Seldzjoek, vroeger

Ajasoloek.

De Jakobieten van Syrië, zo vervolgt Dierickx, monofiesyten, die zich in

1140 bij de katholieke Kerk aansloten en veel dichter bij Jeruzalem

wonen dan bij het verre Efeze, komen in de middeleeuwen op voor de

woonplaats van Maria bij Efeze, in een tijd, toen de wijdverspreide

apocriefen, die Jeruzalem als Maria’s woon en sterfplaats aanduiden,

overal triomfeerden.

In de 9e eeuw wordt dit getuigd door Moses bar Kefa, als bisschop van

Mossoel Severinus genaamd (+ 903), en

in de 12e eeuw door Dionysius bar Salibi, Jakobitisch metropoliet van

Amida (+ 1171).

Michael de Syriër, patriarch van Antiochië (+ 1191) schrijft:

“Joannes predikte in Antiochië. Daarop ging hij naar Efeze en de

Moeder van onze Heer begeleidde hem. Hij legde de zalige Maria in het

graf, maar niemand weet waar hij haar begroef.”

Een eeuw later herhaalt de bisschop Gregorius bar Hebraeus (+1286), de

veelzijdigste van alle christelijke Aramese schrijvers, hetzelfde.

Steunden deze Syriërs op een mondelinge overlevering of

interpreteerden zij de uitspraak van het concilie van Efeze, de uitspraak

nl. die wij boven citeerden?

In de 16e 18e eeuw sprak voor Efeze zich uit de geleerde kerkhistoricus

Baronius en namen de exegeten Cornelius a Lapide, Tilleman, Don

Fascikel 34