het rumoer in de verte, maken allerlei treurige veronderstellingen en dalen vervolgens weer naar de vallei af met de hoop daar zakelijker nieuws te vernemen. De stilte van de nacht wordt meer en meer verdrongen door het aangroeiend rumoer in en om het gerechtshuis van Kaïfas. De hele wijk schittert in de lichtgloed der fakkels en laaiende pekpannen. Rondom Jeruzalem hoort men het geloei en het gebrul van de ontelbare last- en offerdieren in de kampementen van de talrijke vreemdelingen. Er is iets bijzonder ontroerends in het hulpeloos, gelaten geblaat van de ontelbare lammeren die morgen geslacht zullen worden. Hoe doorsnijdt dit onschuldig geblaat de nachtelijke stilte. Doch slechts één Lam zal geslacht worden, dat zelf zijn dood gewild heeft. Het zal zijn mond niet openen, evenals het ter slachtbank gevoerde schaap en het lam dat stom blijft voor zijn scheerder. Dit Lam is het zuiver en onbevlekt Lam Gods, Jezus Christus. Geheel dit nachtelijk stadsbeeld wordt overwelfd door een wonderlijk angstwekkende hemel: de maan drijft daar onheilspellend, als dreigend, door sombere vreemde vlekken verduisterd, als ziek en ontsteld. Men zou zeggen dat zij vreest tot haar volheid te komen, want dan zal de moord op Jezus voltrokken zijn. Buiten de stad aan de zuidkant, in het steile Hinnomdal zwerft Judas Iskariot, de verrader, rond. Door zijn gefolterd geweten voortgezweept, zoekt hij akelige, eenzame en ontoegankelijke plaatsen op tussen allerlei afval, onreinheden en wegwerpselen. Hij is geheel alleen, schrikt en vlucht voor zijn eigen schaduw, voortgedreven door de duivel. Overigens zwerven ook elders overal in en om de stad de boze geesten bij duizenden rond; onvermoeid drijven en stuwen zij de mensen tot zonde. De hel is als losgelaten en wil overal zonden doen bedrijven. Fascikel 29 194