Nu riep de intendant haastig de beide boeren bij zich; ze hadden schuldbrieven mee die ze open rolden. Hij vroeg hun hoeveel ze hun meester schuldig waren, want zelfs dit wist hij niet eens, en ze toonden het hem; hij had een kromme rietpen; hij liet hen zeer vlug enkele woorden erop neerschrijven en dacht: “wanneer ik uit mijn bediening gezet word, krijg ik onderdak bij dezen en het nodige om te leven, ik kan niet werken.” Ik zag nu die twee boeren hun ondergeschikten met kamelen en ezels naar de heer sturen en zij hadden in zakken het koren en in korven de olijven erop geladen. Die welke de olijven brachten, hadden ook geld mee; dit waren kleine metalen staafjes in bundeltjes groter of kleiner, naar de sommen met ringen tezamen gebonden. De heer echter bemerkte aan de bundels die hij de vorige maal ontvangen had, dat hij nu veel te weinig kreeg en bemerkte ook het bedrog en de bedoeling van de rentmeester aan de vervalste rekening. Met een veelzeggende glimlach tegen zijn hofpersoneel sprak hij: “zie hoe listig en sluw die man is, hij wil zich vrienden bij zijn onderdanen maken; de kinderen van deze wereld zijn in hun doen en beleid slimmer dan de kinderen van het licht, die zelden in het goede zo wijs te werk gaan, als zij in het kwaad. Ik zou hen nochtans zoveel willen belonen gelijk ik verplicht ben de bozen te straffen.” Nu zag ik de gebochelde schelm afgezet en verder de woestijn ingedreven worden. Er was daar okergrond (onvruchtbaar, geel ijzerzand, oker) en er groeide slechts elzenhout (in K.’s verhalen het beeld van iets wat nergens voor deugt). Hij was geheel terneergeslagen, bedroefd. Ik zag toch ook dat hij eindelijk begon te hakken en de grond te bewerken. Ook de twee boeren zag ik verdreven worden, doch hun werden ietwat betere maar toch nog zandige plaatsen toegewezen. De arme, ondergeschikte lagere knechten kregen opdracht het braakliggend veld dat de boeren ontnomen was, te bedrichten. *** Fascikel 37 365